Signaal Kostendelers
- Publicatiecategorie
- Impactvolle algoritmes
- Impacttoetsen
- DPIA
- Status
- In gebruik
Algemene informatie
Thema
Begindatum
Contactgegevens
Link naar publiekspagina
Verantwoord gebruik
Doel en impact
Het algoritme ‘signaal kostendelers’ geeft aan dat er iets is veranderd wat de hoogte van de bijstandsuitkering kan beïnvloeden. Dit gaat over wie er in huis woont bij degene die bijstand krijgt. Als iemand in huis aan bepaalde kenmerken voldoet (zoals leeftijd en studie), kunnen er mogelijk woonkosten (zoals huur/hypotheek of energie etc.) worden gedeeld. Dit heeft invloed op de hoogte van de uitkering. De informatie over wie in het huishouden woont, komt van de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG), en studie-informatie komt van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).
Het doel van deze dienst is om inzicht te geven aan gemeenten in veranderingen op het adres van mensen met een bijstandsuitkering of een aanvulling op een onvolledige AOW-uitkering (Algemene Ouderdomswet). Dit is belangrijk omdat deze veranderingen invloed kunnen hebben op de kostendelersnorm en dus op de hoogte van de uitkering.
Bureau InformatieDiensten Nederland (BIDN) geeft informatie over deze veranderingen door aan gemeenten. De gemeenten kunnen zo beter vaststellen of er sprake is van een kostendeler of een gezamenlijke huishouding. Zo kunnen zij, als dat nodig is, de uitkering op tijd aanpassen aan de nieuwe situatie. Ook kunnen gemeenten hiermee nagaan of de persoon met een uitkering de verandering op het adres aan de gemeente heeft doorgegeven, of dat dit nieuwe informatie is.
Afwegingen
Het ‘signaal kostendelers’ is onderdeel van de informatiedienst ‘Samenloopsignalering’. Zie ook algoritme ‘Samenloopsignalering’. Hier worden alleen de specifieke punten uitgelegd over ‘signaal kostendelers’.
Het algoritme zorgt ervoor dat gemeenten alleen gegevens ontvangen van hun eigen inwoners met een bijstandsuitkering en waarbij een verandering is opgetreden die van invloed kan zijn op de kostendelersnorm.
Hiermee beschermen we de privacy van de burger. Een voordeel van dit algoritme is dat het veel sneller werkt dan wanneer iemand het met de hand doet. Dit scheelt veel tijd bij medewerkers van de gemeenten. Ook worden er zo minder fouten gemaakt.
Menselijke tussenkomst
Bij BIDN zelf is er bij dit algoritme geen sprake van menselijke tussenkomst. Het algoritme voert door mensen bedachte regels uit en is niet ‘zelflerend’.
Wel borgt BIDN of het verwerkingsproces goed is verlopen.
De gemeente bepaalt of en hoe ze met een wijziging omgaat.
Risicobeheer
De privacy van de burger is een belangrijk aandachtspunt. Daarom wordt er periodiek gekeken of er risico’s zijn en wat daaraan gedaan kan worden. Dit heet privacy impact assessment (PIA).
Wettelijke basis
Het controleren op het toepassen van de kostendelersnorm gedurende de bijstandsuitkering is onderdeel van de Rechtmatigheidscontrole op de bijstand. De verwerking van persoonsgegevens in het kader van de informatiedienst ‘Rechtmatigheidscontrole’ kent de volgende grondslag(en):
Grondslag verwerking RvIG
· artikelen 3.1 en 3.2 van de Wet basisregistratie personen
· 651001 Autorisatiebesluit Inlichtingenbureau gemeenten en gemeentelijke samenwerkingsverbanden
· 651002 Autorisatiebesluit Inlichtingenbureau
Grondslag verwerking DUO (als onder via de minister van OCW ressorterende dienst):
· artikel 64, eerste lid, onder i, en artikel 68 Participatiewet
· artikel 45, eerste lid, onder i, Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAW)
· artikel 45, eerste lid, onder i, Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAZ)
Grondslag verwerking RINIS:
· verwerkersovereenkomst DUO-RINIS
· verwerkersovereenkomst IB-RINIS
Grondslag verwerking BIDN:
· artikel 64, derde lid, en artikel 68 Participatiewet
· artikel 45, tweede lid, IOAW
· artikel 45, tweede lid, IOAZ
· artikel 63 Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen (SUWI), artikel 5.24, leden 1 en 3, Besluit SUWI & artikelen 6.2 en 6.6 Regeling SUWI
· Samenwerkings- en uitwisselingsovereenkomst IB-DUO
Grondslag verwerking Gemeenten:
· artikel 19a. (Kostendelende medebewoner) en artikel 22a. (Kostendelersnorm) Participatiewet
· Hoofdstuk 5 ‘Uitvoering’ en hoofdstuk 6 “Bevoegdheden en faciliteiten gemeenten” Participatiewet
Zie ook het Gegevensregister BIDN. Verwerkingsactiviteiten Wet SUWI / Participatiewet op de website van BIDN te vinden via de volgende pagina: https://www.bidn.nl/privacy-beleid
Links naar wettelijke basis
Link naar verwerkingsregister
Impacttoetsen
Werking
Gegevens
Het uitkeringsbestand van de gemeente (A):
Zie hiervoor de Algoritme "Samenloopsignalering Algemeen"
Het vraagbestand aan RVIG (B1):
- BSN
Het antwoordbestand van RVIG (B2):
Op basis van het BSN van de uitkeringsgerechtigde levert het RVIG zogenaamde persoonslijsten van alle bewoners die staan ingeschreven met brief- of woonadres op hetzelfde adres. Deze lijsten bevatten naast persoonsgegevens van de bewoners zelf ook enkele gegevens (BSN, datum huwelijkssluiting en -ontbinding) van hun bloed- en aanverwanten, zijnde partner(s), kind(eren) en ouder(s). Deze gegevens worden verwerkt om de relatie (bloed- of aanverwantschap) van de bewoner tot de bijstandsgerechtigde te kunnen afleiden.
- BSN van o.a. Uitkeringsgerechtigde (zie ook de andere velden onderstaand)
• Categorie 1 (uitkeringsgerechtigde):
- BSN
- Voorvoegsel geslachtsnaam
- Geslachtsnaam
- Geboortedatum
• Categorie 2 (ouder 1):
- BSN
• Categorie 3 (ouder 2):
- BSN
• Categorie 5 (huwelijk / geregistreerd partnerschap):
- BSN
- Datum sluiting
- Datum ontbinding
• Categorie 8(verblijfplaats):
- Datum inschrijving
- Functie adres
- Datum aanvang adreshouding
- Straatnaam
- Huisnummer
- Huisletter
- Huisnummertoevoeging
- Aanduiding bij huisnummer
- Postcode
- Woonplaatsnaam
- Locatiebeschrijving
• Categorie 9 (Kind):
- BSN
Het vraagbestand aan DUO (C1) :
- BSN
Het antwoordbestand van DUO (C2):
- BSN bekend bij DUO (J/N)
- Code onderwijs
- Brinnummer instelling
- Inschrijvingsvolgnummer
- Datum inschrijving
- Datum uitschrijving (datum BRON minus 1 dag)
Het signaalrapport aan gemeente (D) :
- BSN
- Ingangsdatum kostendeler
- Status signaal (L=Lopend, E= Beëindigd)
- GBA-adres/postcode/huisnummer
- Reden signaal
Beschrijving van de mutatie die is geconstateerd, welke de reden is om een signaal te geven aan de gemeente. Per signaal wordt maximaal 1 reden gegeven (voorheen konden dit er meer zijn).
De mogelijkheden zijn:
• Nieuwe inschrijving adresbewoning
• Einde inschrijving adresbewoning
• 27ste verjaardag niet-studerende medebewoner
• 40e verjaardag van studerende medebewoner
• Start van opleiding
• Gestopt met opleiding
Indien gevonden, kunnen bij nieuwe en einde adresbewoning de volgende relaties tot cliënt worden vermeld:
- ouder
- kind
- partner (datum van en datum t/m)
- tweedegraads bloedverwantschap
- gezamenlijk kind
- Aantal niet-studerende medebewoners op adres boven de 21 (inclusief aanvrager)
Technische werking
A. Een gemeente levert maandelijks via het beveiligde klantenportaal aan BIDN een bestand m.b.t. de actuele bijstandspopulatie. Na iedere aanlevering wordt een verwerkingsverslag gepubliceerd met een overzicht van eventuele fouten in de aanlevering;
B.
B1: BIDN vraagt maandelijks via een berichtenkoppeling een vaste set gegevens op over personen die zijn ingeschreven op het adres van bijstandsgerechtigden in de leeftijd vanaf 21 jaar en ouder. Dit gebeurt voor alle lopende uitkeringen.
B2: RvIG stuurt direct na ontvangst van een vraagbericht een antwoordbericht retour met gegevens over personen die actueel staan ingeschreven op het hetzelfde adres als de onder B1 aangeleverde personen. Naast het BSN bevatten deze zogenaamde ‘persoonslijsten’ nog andere gegevens (zie Gegevens).
C.
C1: Na ontvangst van de bewoners onder B2, stuurt BIDN maandelijks een vraagbestand via RINIS (Routerings Instituut (inter)Nationale Informatiestromen) naar DUO inzake de BSN’s van medebewoners in de leeftijd tussen 27 en 39 jaar ten behoeve van de studentbepaling.
C2: DUO stuurt maandelijks via RINIS een antwoordbestand naar BIDN met gegevens over lopende en/of tot maximaal 1 jaar terug in de tijd afgesloten inschrijvingen studie van de onder C1 uitgevraagde personen.
D. BIDN stuurt maandelijks een antwoordbestand naar de gemeente met signalen over veranderingen in de situatie op het adres van uitkeringsgerechtigde(n) die mogelijk relevant zijn voor de kostendelersnorm, en daarmee de hoogte van de uitkering.
Leverancier
Soortgelijke algoritmebeschrijvingen
- Bureau InformatieDiensten Nederland (BIDN) ontvangt van gemeenten lijsten van mensen met een bijstandsuitkering en vergelijkt deze met de gegevens uit bronnen bijv UWV, DUO en de Belastingdienst. Als er overlap (samenloop) is die invloed kan hebben op de uitkering, stuurt BIDN hierover een bericht naar de gemeenten. De gemeente kan vervolgens verdere controle uitvoeren.Laatst gewijzigd op 21 juli 2025 om 9:33 | Publicatiestandaard 1.0
- Publicatiecategorie
- Impactvolle algoritmes
- Impacttoetsen
- DPIA
- Status
- In gebruik
- Eigen vermogen heeft invloed op het recht op een bijstandsuitkering. Bureau InformatieDiensten Nederland (BIDN) helpt de gemeenten bij het inzichtelijk maken van dit vermogen door middel van dit algoritme.Laatst gewijzigd op 17 juli 2025 om 9:06 | Publicatiestandaard 1.0
- Publicatiecategorie
- Impactvolle algoritmes
- Impacttoetsen
- DPIA
- Status
- In gebruik
- Een bijstandsgerechtigde kan alleen bijstand aanvragen bij de gemeente waar de bewoner staat ingeschreven. Bijvoorbeeld als gevolg van verhuizing kan het voorkomen dat iemand van meerdere gemeenten bijstand ontvangt. Bureau InformatieDiensten Nederland (BIDN) informeert de gemeenten hierover. De gemeenten kunnen dan onrechtmatig lopende uitkeringen stoppen.Laatst gewijzigd op 17 juli 2025 om 9:33 | Publicatiestandaard 1.0
- Publicatiecategorie
- Impactvolle algoritmes
- Impacttoetsen
- DPIA
- Status
- In gebruik
- Het algoritme wordt gebruikt door grootste Nederlandse gemeenten en bepaalt op grond van wet- en regelgeving of er recht is op een uitkering, soort uitkering, hoogte en duur en geeft dit als advies aan de consulent.Laatst gewijzigd op 5 juli 2024 om 9:00 | Publicatiestandaard 1.0
- Publicatiecategorie
- Impactvolle algoritmes
- Impacttoetsen
- Veld niet ingevuld.
- Status
- In gebruik
- Voor het aanvragen van levensonderhoud maakt de gemeente Arnhem gebruik van de eDienst van Centric. Het algoritme bepaalt, op basis van ingelezen gegevens en door de aanvrager gegeven antwoorden, of de aanvrager in aanmerking komt voor een bijstandsuitkering (levensonderhoud).Laatst gewijzigd op 2 juli 2024 om 9:52 | Publicatiestandaard 1.0
- Publicatiecategorie
- Impactvolle algoritmes
- Impacttoetsen
- DPIA
- Status
- In gebruik